Tranh cãi về mẫu tang vật đã bị... bán
Trong ngày 11/7, Tòa tiếp tục xét xử phúc thẩm vụ án buôn lậu gỗ trắc của Công ty TNHH Ngọc Hưng (Quảng Trị). Tại tòa, các bên tiếp tục tranh luận về kết luận giám định số 783 của Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật (Viện ST&TNSV) cũng như hồ sơ xuất nhập khẩu lô gỗ.
Luật sư Nguyễn Trường Thành cho rằng, Kiểm lâm vùng 2 không có đủ tư cách giám định nên đề nghị HĐXX bác Kết luận 783 ngày 26/11/2012 của Viện ST&TNSV. Theo luật sư, Pháp lệnh 24 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về Giám định tư pháp ngày 29/9/2004 quy định cơ quan giám định phải được chính cơ quan tiến hành tố tụng trưng cầu (ở đây là C44 Bộ Công an).
Trưng cầu giám định của C44 yêu cầu Viện ST&TNSV giám định chủng loại, số lượng, khối lượng, quy cách... lô gỗ. Tuy nhiên, Viện này chỉ có thể giám định chủng loại gỗ. Điều 28, khoản 3 Pháp lệnh này nêu rõ, nếu không có chức năng giám định số lượng, khối lượng, quy cách... gỗ, Viện SV&TNSV phải từ chối và đề nghị C44 trưng cầu giám định đối với đơn vị có thể thực hiện những giám định này. Tuy nhiên, Viện ST&TNSV lại có công văn gửi Cục Kiểm lâm nhờ hỗ trợ. Kiểm lâm vùng 2 tham gia giám định theo yêu cầu của Viện ST&TNSV, điều này trái với Pháp lệnh Giám định tư pháp.
Theo luật sư Thành, trong biên bản khám xét mẫu vật ngày 17/1/2012 của Viện ST&TNSV gửi Cục Điều tra chống buôn lậu có nêu rõ gỗ giáng hương với các chủng loại gì, khối lượng ra sao. “Tuy nhiên, đến Kết luận 783, thì trong tổng số gỗ giáng hương lại không còn gỗ tròn, chỉ có gỗ xẻ? Vậy số gỗ giáng hương tròn mà trước đó Viện đã giám định đi đâu?”, luật sư Thành đặt câu hỏi. Bị cáo Đỗ Lý Nhi cho rằng, số mẫu này được lấy ở container có số hiệu GESU 6243717. Tuy nhiên, biên bản khám xét (trong lần giám định cho ra Kết luận 151) thể hiện trong container này hoàn toàn không có loại gỗ nào ngoài gỗ trắc.
Tuy nhiên, đại diện Viện Kiểm sát (VKS) cho rằng, Kết luận 151 kết quả giám định trong thời điểm vụ án vẫn là vi phạm hành chính, là cơ sở giúp Cục Điều tra chống buôn lậu khởi tố vụ án. Sang giai đoạn xử lý hình sự, C44 trưng cầu giám định đối với lô gỗ và cho ra Kết luận 783, vì vậy, VKS đề nghị sử dụng kết luận này để xét xử là hợp lý.
Theo đại diện VKS, cơ quan giám định đã thực hiện giám định trực tiếp 22 container gỗ bởi vậy, đó mới là mẫu vật của Kết luận 783. Vì thế, quan điểm của luật sư về vi phạm quản lý vật chứng là chưa phù hợp. Nghe vậy, bị cáo Liệu bức xúc rằng: “Nếu VKS coi 22 container gỗ là mẫu vật, vậy mẫu vật giờ ở đâu?”.
Trước câu hỏi của bị cáo Liệu về phương pháp đo và xác định số lượng gỗ, đại diện Kiểm lâm vùng 2 cho biết, việc đo số gỗ được thực hiện theo Thông tư 01 của Bộ NN&PTNT ngày 4/1/2012 với nguyên tắc “đo tất cả những gì có thể đo”, số gỗ còn lại không đo được thì thực hiện cân quy đổi. Bị cáo Đỗ Lý Nhi cho rằng, việc bị cáo tiến hành kiểm hóa lô hàng vì vào ngày 20/12/2011, Thông tư 01 còn chưa được ban hành, các bị cáo áp dụng theo Quyết định số 59 ngày 10/10/2005 của Bộ NN&PTNT để kiểm hóa. “1ste có thể quy đổi sang 0,5m3 hoặc 0,7m3 tùy tình trạng gỗ hoặc tùy theo doanh nghiệp. Thông tư 01 này có quyền hồi tố về thời điểm mà bị cáo thực hiện kiểm hóa hay không? Tại sao VKS lại đề nghị dùng kết luận giám định áp dụng thông tư này để xét xử các bị cáo?”, bị cáo Nhi thắc mắc.
Tuy nhiên, VKS vẫn giữ nguyên quan điểm rằng thời điểm giám định, Thông tư 01 của Bộ NN&PTNT đã có hiệu lực nên có thể áp dụng để giám định.
Ðã buôn bán hàng chục lô gỗ với đối tác Lào
Tại tòa, luật sư Nguyễn Trường Thành cung cấp 4 tài liệu là các hợp đồng kinh tế mua bán gỗ của Công ty Ngọc Hưng với Nhà máy gỗ nội thất (của Lào) tại các thời điểm trước và sau khi xảy ra vụ án. “Nhà máy gỗ nội thất từng bán cho Công ty Ngọc Hưng hàng chục lô gỗ, tất cả các giấy tờ đều còn lưu trong hồ sơ của công ty, các lô gỗ này đều đã được nhập khẩu và xuất khẩu theo đúng quy định”, luật sư Thành nói.
Theo luật sư Thành, Đại sứ quán (ĐSQ) Trung Quốc đã có công hàm gửi Chủ tịch nước khẳng định Công ty East Well và Công ty Ngọc Hưng có ký kết hợp đồng kinh tế, đồng thời, yêu cầu trả lô gỗ cho Công ty East Well để đảm bảo uy tín ngoại giao giữa 2 nước và quyền lợi của công dân Trung Quốc. VKSNDTC có văn bản trả lời rằng, vì Công ty East Well vẫn chưa thanh toán tiền nên lô hàng vẫn thuộc sở hữu của Công ty Ngọc Hưng và đang bị tạm giữ để xử lý.
“Không thể nói là không có bên mua và không có bên bán trong vụ án này. Gỗ này có nguồn gốc từ Lào, các dấu búa của Kiểm lâm Lào trên gỗ thể hiện điều đó. Chưa kể, thời điểm đó, còn có Nghị định cho phép gom gỗ trôi nổi ở Lào nhập khẩu về Việt Nam để kinh doanh. Gỗ này có bán cho East Well, nếu không tại sao ĐSQ Trung Quốc lại gửi công hàm đòi hàng?”, luật sư Thành nêu.
Đáp lại ý kiến của luật sư Thành, đại diện VKS thừa nhận có lô gỗ thật từ Lào về Việt Nam thể hiện rõ trên tờ khai hải quan 1505 của Công ty Ngọc Hưng. Tuy nhiên, dựa vào các chứng cứ tài liệu VKS đã nêu trong quyết định kháng nghị, có căn cứ cho rằng các hợp đồng này là giả, bởi hồ sơ hải quan nhập khẩu bắt buộc là hồ sơ gốc. VKS vẫn dựa vào kết luận giám định 5300 của Viện Khoa học hình sự để khẳng định chữ ký và con dấu trên hồ sơ của Công ty Ngọc Hưng là giả, kết quả tương trợ tư pháp cũng khẳng định Nhà máy gỗ nội thất chỉ có 1 con dấu, giám đốc là ông Khăm Phong chỉ sử dụng duy nhất 1 chữ ký.
