Ông Biden, tên đầy đủ là Joseph Robinette Biden Jnr, sinh ngày 20/11/1942 tại thị trấn Scranton, bang Pennsylvania, trong một gia đình Công giáo gốc Ireland.
Cha ông là một nhân viên bán ô tô, nhưng đã thất nghiệp khi thành phố trải qua thời gian khó khăn trong những năm 1950. Gia đình chuyển đến bang Delaware lân cận khi ông Biden lên 10 tuổi.
“Bố tôi luôn nói: khi bị đánh gục, bạn sẽ bật trở lại”, ông Biden từng kể.
Delaware trở thành nơi khởi đầu sự nghiệp chính trị của ông Biden. Hồi trẻ, ông làm nhân viên cứu hộ ở một khu vực có đông dân số da màu, một trải nghiệm mà ông nói rằng đã định hình nhận thức của ông về tình trạng bất công có hệ thống, khiến ông quan tâm đến chính trị.
Ông học tại ĐH Delaware và Trường Luật Syracuse. Ông vẫn kể về nguồn gốc từ tầng lớp lao động của mình và luôn nhớ thời gian bị chế giễu vì nói lắp và bị đặt biệt danh “Dash”.
Nhưng ông đã khắc phục thành công chứng nói lắp bằng cách kiên trì rèn luyện. Trong chiến dịch vận động cử tri năm nay, ông vẫn kể lại chuyện đã vượt qua tật này như thế nào.
Ông Biden và vợ đầu cùng con gái 1 tuổi trước khi hai người gặp tai nạn xe hơi Gia đình
Năm 1972, người vợ trẻ Nellia và con gái 1 tuổi Naomi của ông qua đời trong một tai nạn xe hơi khi họ đang đi mua sắm trước dịp Giáng sinh. Ông một mình phải nuôi 2 cậu con trai bị thương sau vụ tai nạn.
Hai cậu bé bình phục sau vụ tai nạn và Beau theo chân cha làm chính trị, trở thành tổng chưởng lý bang Delaware. Tuy nhiên, ngôi sao đang lên của đảng Dân chủ qua đời vì bệnh ung thư não năm 2015, khi đang ở tuổi 46.
“Nó sẽ không bao giờ qua đi”, ông Biden nói về nỗi đau mà ông phải chung sống từ khi mất con trai. Tổn thương này khiến ông quyết định không tranh cử tổng thống năm 2016.
Ông Biden gặp người vợ thứ hai, cô giáo Jill Jacob, vào năm 1975, rồi họ kết hôn sau 2 năm. Bà Jill gặp ông Biden khi đang làm thủ tục ly hôn chồng đầu.
Năm 1981, vợ chồng họ có thêm một con gái, Ashley.
Trong thời gian phải lo việc gia đình, bà Jill Biden còn học thêm 2 bằng thạc sĩ. Sau đó bà có bằng tiến sĩ và giảng dạy tại Đại học Cộng đồng Bắc Virginia.
Bà Jill Biden trở thành đệ nhị phu nhân vào năm 2009, khi chồng bà trở thành phó tổng thống. Bà tham dự nhiều sự kiện quan trọng cùng đệ nhất phu nhân Michelle Obama và thể hiện phong cách nói chuyện tự tin nơi đông người.
Hunter, một người con trai khác của ông Biden, nghiện rượu và ma túy. Hunter bị đuổi khỏi lực lượng dự bị Hải quân Mỹ năm 2014, sau khi có kết quả dương tính với cocaine.
Hunter trở thành điểm yếu để Tổng thống Donald Trump tấn công ông Biden trong suốt chiến dịch vận động tranh cử.
Từ năm 2014-2019, khi bố đang là phó tổng thống, Hunter là thành viên ban giám đốc của Burisma, một công ty khí đốt Ukraine.
Ông Trump cáo buộc ông Biden tìm cách loại bỏ trưởng công tố viên của Ukraine để bảo vệ Hunter khỏi một vụ điều tra tham nhũng.
Hunter giờ đang là họa sĩ ở Los Angeles. Ông có 3 con với vợ cũ Kathleen và 2 con khác, trong đó 1 con với người vợ thứ hai Melissa Cohen, người ông kết hôn năm ngoái khi họ mới gặp nhau 6 ngày.
Ông Biden cùng hai con trai và người vợ thứ hai Tài sản
Được gọi là “Joe Trung lưu”, nhưng ông Biden thực sự là triệu phú. Từ khi ông hết nhiệm kỳ, thu nhập của ông tăng cao nhờ các hợp đồng bán sách và các tour quảng bá.
Ông Biden và vợ có 15 triệu USD, theo tài liệu tài chính công bố năm 2019.
Cũng trong năm ngoái, Forbes đưa tin tài sản của gia đình ông Biden bao gồm “2 căn nhà ở Delaware tổng trị giá 4 triệu USD, tiền mặt và đầu tư ước tính tổng số 4 triệu USD, và lương hưu hơn 1 triệu USD”.
Cuốn sách đầu tiên của ông, kể về cái chết của con trai vì bệnh ung thư, từng nằm trong danh sách bán chạy nhất năm 2017. Ông và vợ còn đang tham gia 2 dự án sách khác.
Ông Biden kiếm được 540.000 USD từ vị trí giáo sư và phí đứng tên Trung tâm Ngoại giao và hợp tác toàn cầu Penn Biden của ĐH Pennsylvania. Bà Jill Biden kiếm được ít nhất 700.000USD từ việc tham gia diễn thuyết.
Ông Biden được cho là kiếm được 100.000 USD từ mỗi cuộc diễn thuyết, nhưng năm ngoái ông tiết lộ rằng trong một số cuộc ông chỉ nhận được 40.000 USD. Báo cáo tài chính năm 2016 cho thấy sau 8 năm nhận mức lương 230.000 USD, ông Biden mắc nợ cá nhân khá nhiều. Tài liệu năm 2016 cho thấy ông nợ hơn 750.000 USD vì vay mua nhà.
Ông Biden trong một chiến dịch vận động. (Ảnh: AP) Sức khỏe
Ở tuổi 77, ông Biden sẽ là tổng thống Mỹ già nhất. Nhưng ông không coi đây là điểm yếu. Năm 2018, ông nói trước các sinh viên đại học ở Florida rằng ông sẽ “đánh bật Trump” nếu hai người còn trong trường trung học.
Theo thông tin y tế công khai mới nhất, ông Biden vẫn “khỏe mạnh, cường tráng, đủ sức khỏe để hoàn thành các công việc trên cương vị tổng thống”.
Báo cáo nói rằng ông Biden cao 1m81, nặng 80kg, chỉ số BMI 24,38 và huyết áp 128/84.
Thông tin đáng chú ý nhất trong hồ sơ y tế của ông là ông bị xuất huyết nội sọ do phình động mạch não vào năm 1988. Tình hình hồi đó của ông nghiêm trọng đến mức linh mục đã được mời đến để làm lễ cuối cùng.
Giống như ông Trump, ông Biden không hút thuốc hay uống rượu. Món yêu thích của ông là kem.
Chính trị
Ông Biden tham gia chính trị quốc gia khi mới 29 tuổi, sau khi giành chiến thắng bất ngờ tại Delaware năm 1972 để vào Thượng viện.
Hồi đó ông là một trong những thượng nghị sĩ trẻ tuổi nhất. Ông làm việc hơn 30 năm trong Thượng viện trước khi làm phó tổng thống trong 8 năm thời Obama.
Ông Biden được đánh giá là có nhiều kỹ năng chính trị như gây ấn tượng với các sinh viên bằng nụ cười đầy sức hút, giao lưu thân thiện với các thợ máy thất nghiệp ở vùng vành đai gỉ sét hay có thể tranh luận nảy lửa với các đối thủ.
Tính cách hòa đồng đó của ông bị hạn chế rất nhiều vì đại dịch COVID-19, khiến ông không thể gặp trực tiếp các nhóm cử tri để bảo đảm an toàn.
Ông đã tham gia thúc đẩy một dự luật tội phạm vào năm 1994 mà nhiều người của đảng Dân chủ cho là dẫn đến việc nhiều người bị bỏ tù, ảnh hưởng một cách không công bằng đến những người Mỹ gốc Phi. Ông Biden gần đây gọi nỗ lực đó là “sai lầm”.
Những sự việc khác ở Thượng viện cũng đe dọa ảnh hưởng đến chiến dịch tranh cử của ông gồm: bỏ phiếu ủng hộ chiến tranh Iraq; làm chủ tịch vụ điều trần năm 1991 mà cô Anita Hill cáo buộc ứng viên chánh án Tòa án tối cao Clarence Thomas quấy rối tình dục.
Dưới thời Obama, ông Biden làm nhiệm vụ giải quyết rắc rối trong những vấn đề liên quan đến chiến tranh và đối ngoại, những vấn đề trong nước như kiểm soát vũ khí và chính sách tài chính.
Ông Obama không phải lúc nào cũng nghe tư vấn của ông Biden. Ông Obama quyết định triển khai chiến dịch ở Pakistan năm 2011 để tiêu diệt trùm khủng bố al Qaeda Osama bin Laden, bất chấp can ngăn của ông Biden rằng việc đó quá rủi ro.
Dù đã hoàn tất nhiệm kỳ tại Nhà Trắng từ tháng 1/2017, ông Bidne cảm thấy buộc phải tranh cử một lần nữa sau khi nghe ông Trump phát biểu về xung đột giữa nhóm mang tư tưởng thượng tôn da trắng và nhóm phản đối kỳ thị chủng tộc hồi năm ngoái.
Khi thông báo tranh cử, ông Biden nói rằng nhiệm kỳ tổng thống của ông Trump đã đe dọa “mọi thứ khiến Mỹ được là Mỹ”, bao gồm các giá trị cơ bản, dân chủ và vị thế của Mỹ trên thế giới, và ông sẽ chiến đấu “cho linh hồn của quốc gia này”.
